แม่ชีไม่ใช่มาเฟีย

ผมเขียนอันนี้เพื่อจะแย้งกับสิ่งที่ข่าวนำเสนอเรื่องแม่ชีวัดแสงแรง นครศรีธรรมราช เป็นมาเฟีย ควบคุมวัด ใช้เป็นแหล่งมั่วสุม ซึ่งสุดท้ายพระต้องขอให้ทหารมาช่วยจัดการแม่ชีให้พ้นไปจากวัด ( ดูข่าวใน เร่งขนย้ายสิ่งของ "แม่ชีมาเฟีย" พ้นวัดดังเมืองคอน)

ผมเคยอยู่วัดแสงแรง 3 ปี ในฐานะพระ และใช้เวลาส่วนใหญ่ในมหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ ซึ่งห่างไปประมาณ 2 กิโลเท่านั้น ฉะนั้นสิ่งที่ผมจะเล่าต่อไปนี้ จึงไม่ใช่ข้อมูลเบื้องลึกของคนรู้วงใน แต่เป็นข้อสังเกตพื้นๆ ที่ผมพบเห็นบ้างและทั้งฝ่ายแม่ชีและพระเล่าให้ผมฟังบ้าง

เป็นมหาได้เพราะมีบุญ: กรณีศึกษา วิหารพระนอนวัดสามพระยา

วัดสามพระยา เขตพระนคร กรุงเทพฯ เป็นสำนักเรียนบาลีที่มีชื่อเสียงของไทย มีการพูดจนชินหูว่า “อยากเป็นนักเทศน์ให้อยู่วัดประยูรฯ อยากเป็นมหาให้อยู่วัดสามพระยา” ปัจจุบันวัดนี้ยังเป็นแหล่งการเรียนการสอนและอบรมบาลีที่ขึ้นชื่อ โดยเฉพาะประโยคสูง คือ 7-8-9

ใครคือเจ้าของศาสนา?

ศาสนาเกิดจากประสบการณ์ส่วนตัวของศาสดา พระพุทธเจ้าเข้าถึงสัจธรรมขณะที่นั่งสมาธิคนเดียว ตลอดจนศาสดาท่านอื่น ๆ เช่น นบีมูฮัมหมัดก็กลายเป็นศาสดาเพราะพระเจ้าใช้ท่านให้เป็นผู้ประกาศศาสนาอิสลาม การเลื่อนขั้นเป็นศาสดาเกิดขึ้นในพื้นที่ส่วนตัว (private sphere) และศาสดาเหล่านั้นก็อ้างประสบการณ์ส่วนตัว (personal experience) แต่เมื่อออกมาสั่งสอน ท่านกลับประกาศว่า คำสอนของท่านมีความเป็นสากลเพื่อมนุษย์ทุกคน แม้สิ่งนี้จะดูย้อนแย้งกัน แต่อย่างน้อยก็สื่อว่าไม่ควรมีใครอ้างความเป็นเจ้าของศาสนา เพราะศาสนาเป็นสมบัติกลางที่ศาสดามอบไว้ให้ทุกคน

ชราธิปไตยในสังคมพุทธไทย

พุทธศาสนาเถรวาทมีขนบที่ต้องเคารพคนแก่ เพราะเชื่อว่าเป็นผู้มีกิเลสน้อย ผ่านการอบรมชำระจิตมามาก คนที่ได้รับการแต่งตั้งให้ทำหน้าที่บริหารปกครองจึงมักเป็นคนแก่ หรือคนดีมีจริยธรรมซึ่งสำคัญกว่าคนเก่ง แนวคิดผู้มีบารมีแบบไทยแทบไม่จำเป็นต้องอ้างการกลับชาติมาเกิด แต่ต้องเป็นผู้ละกิเลสได้ ภาพลักษณ์ของคนแก่จึงสนองความเป็นผู้มีกิเลสเบาบางได้ดีกว่าคนหนุ่ม และนี่เป็นเหตุผลที่พระแก่เหมาะสมกับตำแหน่งบริหารปกครองของไทย